Pojemniki, donice i spółka

Tekst: Krzysztof Mielicki, architekt krajobrazu, właściciel firmy Zielone Pojęcie

Zdjęcia: dr Piotr Łuczak

Każdy ogród to zbiór wielu elementów. Podstawą są oczywiście rośliny: drzewa, krzewy, byliny i pnącza. Do tego dochodzą wytwory materii nieożywionej, jak kamienie, grysy itp., oraz infrastruktura, którą określa się jako małą architekturę. To pergole, altanki letnie, lampy, rzeźby i wiele innych. Czasem to właśnie te dodatki decydują o charakterze i stylu przestrzeni. Donice mogą odgrywać tu kluczową rolę. Są czasem są nawet wręcz niezbędne do zaaranżowania zieleni, np. na tarasie.

Współczesny rynek oferuje olbrzymią ilość dostępnych wariantów pojemników, dlatego warto wcześniej zastanowić się, jakiej donicy potrzebujemy. Te do pomieszczeń to prostszy temat, ponieważ tu dominującym czynnikiem wyboru jest estetyka, wielkość oraz materiał wykonania.

Donice do zastosowań zewnętrznych powinny cechować się kilkoma dodatkowymi walorami. Ponieważ są cały rok narażone na działanie czynników atmosferycznych, muszą być odporne na mróz, wilgoć, słońce i wysokie temperatury, promieniowanie UV.

Nie mogą być kruche, ani wykonane z cienkiego i lekkiego materiału, by się nie wywracały na wietrze. Również proporcja wysokości do średnicy jest ważna: nadmiernie wysokie i ultra wąskie będą bardzo niestabilne.

W tym sezonie bardzo intensywne upały ukazały nieświadomość wielu osób, jak istotne jest, by donice z roślinami nie nagrzewały się. Wiele roślin nie przetrwało tego lata, ponieważ zagotowała się ich bryła korzeniowa.

 

Rozmiar rośliny a wielkość pojemnika

Wielkość donicy dobiera się do rozmiaru rośliny. Przyjmuje się, że jej wysokość nie może być mniejsza niż 1/3 wysokości bryły korzeniowej. Rośliny w pojemniku powinny wyglądać proporcjonalnie. Uwaga: im mniejsza donica, tym szybciej będzie w niej przesychać podłoże. Istotne jest również zapewnienie odpływu wody poprzez otwory w dnie lub stosowanie drenażu.

Dominującą część segmentu donic zajmują te wykonane z plastiku i innych tworzyw sztucznych, jak kompozyt i technorattan. Niewątpliwie PCV i pochodne jest materiałem stosunkowo niedrogim, co przekłada się na atrakcyjną cenę i duże zainteresowanie klientów. Plastikowe donice mogą być różnej jakości, co oznacza zróżnicowaną ich żywotność. Zwykle jednak są odporne i mogą przetrwać kilka sezonów. Łatwość procesu produkcji skutkuje szeroką gamą dostępnych form kształtów, wielkości i kolorów. Ponadto nowoczesne modele umożliwiają uprawę hydroponiczną, mają różne wkłady, podwójne dno zapobiegające przelewaniu roślin.

Plastikowe donice są z natury lekkie, co jest ważne zwłaszcza przy dużych roślinach, które trudno przesuwać. Poza tym dużym atutem jest łatwość utrzymania ich w czystości oraz absolutna wodoodporność. Gorzej już z odpornością na słońce i promieniowanie. Zwłaszcza te wykonane z gorszej jakości tworzywa mogą się latem odkształcać, tracić barwę i nagrzewać się nadmiernie.

Poza tym mogą się dość szybko wykruszać, czy nawet tracić kształt pod wpływem nacisku korzeni. Dlatego lepiej inwestować w lepszej jakości materiały, które są trochę droższe, jednak bardziej żywotne i często atrakcyjniejsze wizualnie.

Kompozyt i technorattan

Donice kompozytowe również bazują na tworzywie sztucznym, jakim są włókna węglowe lub szklane łączone z pomocą syntetycznych żywic. Możliwe są również domieszki pyłu kamiennego lub wiórów drzewnych. Łączą w sobie wiele pozytywnych cech plastiku, bowiem są:

• bardzo trwałe i wyjątkowo odporne na czynniki atmosferyczne,
• lekkie i odporne na uszkodzenia mechaniczne,
• łatwe do czyszczenia.

Kompozyt jednak daje producentom szersze możliwości nadawania form. Mogą imitować fakturę innych materiałów, jak drewno, metal, kamień czy ceramikę. Niestety wiąże się to z ich wyższą już ceną.

Technorattan jest popularny od kilku dobrych sezonów. Jest szczególnie ceniony w lokalach gastronomicznych i nowoczesnych przestrzeniach.  Jest materiałem syntetycznym przypominającym pleciony, naturalny rattan. Dostępne są donice z niego wykonane oraz osłonki. Są poszukiwane ze względu na wysoką estetykę.

Na ich korzyść przemawia również bardzo dobra odporność na warunki pogodowe i uszkodzenia mechaniczne oraz żywotność i łatwo zmywalna powierzchnia. Gama kolorów jest dość ograniczona do odcieni czerni, brązu i szarości, ale można wybrać spośród różnej wielkości i kształtu coś odpowiedniego. Niestety donice z technorattanu nie należą do najtańszych.

Pojemnik z drewna egzotycznego

W dobie zwrotu ku naturze coraz więcej konsumentów szuka rozwiązań bliższych ekologii i dbaniu o przyrodę i jej zasoby. Dlatego donice drewniane wracają do łask.

Drewno nie daje już tak szerokich możliwości, jeśli chodzi o dostępność form i kolorystykę, jednak jest zgodne z duchem obecnych, antyplastikowych trendów. To po prostu klasyka, która zawsze wygląda dobrze.

Donice wykonane z drewna europejskich gatunków mają obniżoną odporność na czynniki pogodowe, jednak warto poszukać donic z egzotycznych gatunków drewna, jak ipe, tabebuia czy bangkirai. Są one poszukiwanym materiałem do budowy tarasów. Wykazują się one dużo większą odpornością i trwałością.

Jednak z jakiegokolwiek drewna jest wykonana donica czy osłonka, zawsze wymaga konserwacji dla zwiększenia trwałości. Można przy tej okazji zastosować bejce i lakiery nadające odmienny kolor imitujący drewno innego gatunku.

Ogromną zaletą drewnianych donic jest ich wszechstronność. Pasują zarówno do przestrzeni nowoczesnych, jak i bardziej tradycyjnych. Niestety duże donice są ciężkie, co należy uwzględniać np. przy gatunkach sezonowo przenoszonych do pomieszczeń, jak palmy i oleandry.

Ceramika ogniem palona

Donice ceramiczne nigdy nie stracą zwolenników, pomimo pewnych wad. Są stosowane od stuleci i można śmiało stwierdzić, że czas im służy. Są bardzo klasyczne, jednak bez problemu można je zaaranżować nowocześnie, np. w loftowej przestrzeni lub zestawiając z metalem i szkłem.

Są niezwykle trwałe, mogą służyć kolejnym pokoleniom. Jednak z drugiej strony są kruche i łatwo je uszkodzić. Są przy tym ciężkie i nie wszystkie są odporne na mróz, na co należy zwracać uwagę przy zakupie.

Dostępna jest szeroka gama wielkości, kształtów i odcieni, a ich nienachalna estetyka sprawia, że pasują praktycznie wszędzie. Bardzo korzystnie wpływają na rozwój roślin, gdyż przepuszczają powietrze do bryły korzeniowej.

Problem jedynie może pojawić się przy przesadzaniu, gdyż często korzenie bardzo mocno przyrastają do ścianek. Przepuszczalność ceramiki powoduje, że ziemia szybciej przesycha, co może być problematyczne. Dla niektórych osób problemem mogą być pojawiające się wykwity solne; jednak jest to mankament wyłącznie natury wizualnej.

PEŁNY ARTYKUŁ W E-WYDANIU!