Łąki i pasy kwietne w miastach. Siła nasion
Wiosna to dobry moment na tworzenie nowych idei i pomysłów, to początek nowego cyklu życia w przyrodzie. To także okres wysiewania łąk i pasów kwietnych.
Temat ten od kilku lat cieszy się coraz większym zainteresowaniem wśród mieszkańców miast. Łąki powstają przy drogach, przy obiektach gminnych i przemysłowych, halach i magazynach, osiedlach mieszkaniowych, prywatnych ogrodach, a nanołączki – nawet na niedużych balkonach. Skąd taka popularność? – Łąki nie tylko pięknie wyglądają, pachną a nawet brzmią. Przynoszą wiele innych korzyści.
Dzikie gatunki roślin kwitnących mają zdolność jonizacji powietrza. Wydzielają także fitoncydy, które działają antybakteryjnie, pierwotniako- i grzybobójczo. Pomagają walczyć także z zanieczyszczeniami dźwiękowymi
Łąki nie muszą także powodować nasilenia alergii u alergików. Dzikie kwiaty są przeważnie owadopylne, ich pyłek jest zbyt ciężki żeby przemieszczać się z wiatrem. Ponadto zwiększają one różnorodność biologiczną, której brak jest jedną z głównych przyczyn alergii u mieszkańców miast
Przede wszystkim wspierają różnorodność biologiczną. Wysiewanie różnych gatunków traw i roślin kwitnących daje pożywienie i schronienie dla pożytecznej entomofauny, m.in. dla zapylaczy (pszczoły samotnice, motyle, trzmiele), a także dla ptaków i małych ssaków. Wyższa roślinność pełni także funkcję izolacyjną, zapobiegając tzw. efektowi wysp cieplnych, który latem powoduje, że temperatura w mieście może być nawet kilkanaście stopni wyższa, niż na obszarach podmiejskich. W skrajnych przypadkach różnica temperatur między łąkami, a betonem czy asfaltem może dochodzić nawet do 30°C. Gatunki tworzące miejskie łąki charakteryzują się m.in. łodygami i blaszkami liściowymi pokrytymi włoskami lub woskiem, co umożliwia akumulację pyłów komunikacyjnych, ale również pozwala tym gatunkom lepiej odnaleźć się w warunkach miasta ze względu na naturalną odporność na warunki suszy, szczególnie w okresie letnim. Dzikie gatunki roślin kwitnących mają zdolność jonizacji powietrza. Wydzielają także fitoncydy, które działają antybakteryjnie, pierwotniako- i grzybobójczo. Pomagają walczyć także z zanieczyszczeniami dźwiękowymi. Wysokie i zwarte łąki kwietne pomagają obniżyć poziom hałasu przy drogach i torowiskach. W przypadku torowisk tramwajowych mogą ograniczyć hałas nawet o kilka decybeli.
Głęboki i rozbudowany system korzeniowy wielu gatunków dzikich gatunków roślin sprawia, że są one wyjątkowo wytrzymałe i odporne na suszę. Łąka kwietna nie wymaga dodatkowego nawadniania i prezentuje się dobrze nawet w czasie suszy. Odprowadza ona także lepiej nadmiar wody podczas burzy niż zwykłe trawniki. Ich zdolności do utrzymywania równowagi wodnej są niebagatelną zaletą, zwłaszcza w takim kraju jak Polska, który z roku na rok coraz bardziej odczuwa deficyt wody pitnej i ma jedne z najmniejszych zasobów wody w całej Unii Europejskiej.
Czas zwalczyć mity
Chciałbym się też rozprawić z kilkoma mitami, które krążą na temat łąk. Nie jest prawdą jakoby „łąki kwietne zwiększały populację kleszczy”. Łąki kwietne mają w swym składzie krajowe gatunki roślin kwitnących, a nie zawierając w swym składzie gatunków traw i jednocześnie regulując stosunki wodne, wpływają pozytywnie na ograniczanie występowania populacji kleszczy, poprzez tworzenie siedlisk nie sprzyjających rozwojowi tych pasożytów.
Łąki nie muszą także powodować nasilenia alergii u alergików. Dzikie kwiaty są przeważnie owadopylne, ich pyłek jest zbyt ciężki żeby przemieszczać się z wiatrem. Ponadto zwiększają one różnorodność biologiczną, której brak jest jedną z głównych przyczyn alergii u mieszkańców miast. Rośliny tworzące łąki wytwarzają także bakterio- i grzybobójcze fitoncydy. Alergicy docenią także rzadsze koszenie w przypadku łąk kwietnych.
Czasami przeciwnicy łąk podnoszoną argument, że kiedy łąki kwietne utracą swoją atrakcyjność związaną z kwitnącym wieloma kolorami kawałkiem ziemi to wtedy ich suche kwiatostany mogą budzić niechęć części odbiorców związaną z ich estetyką. Trzeba natomiast pamiętać, że stają się wtedy atrakcyjnym źródłem pokarmu dla wielu gatunków ptaków występujących w mieście, zapewniając im pożywienie w końcówce lata i na początku jesieni. Ponadto kwiatostany mogą cennym bankiem rzadkich/krajowych gatunków roślin. Można także nich pozyskiwać z nich cenne nasiona. Dlatego tak ważne są działania informacyjne i podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa.
Tekst i zdjęcia: Karol Podyma, Stowarzyszenie Architektów Krajobrazu, Łąki Kwietne